Stand van zaken m.b.t. de Eurotop in Göteborg in juni 2001


Nog steeds is de nasleep van de GBG2001-top niet voorbij. In Zweden zitten tientallen mensen op dit moment hun belachelijk hoge straffen uit, en voor de niet-Zweden zijn de processen pas net op gang gekomen. Noren, Duitsers, Denen, Finnen en 1 Nederlander wachten op dit moment hun proces af. Enkele weken geleden verscheen in Zweden het langverwachte rapport van het politieoptreden, dat erkende dat de politie zwaar in de fout zat, maar daar als enige consequentie een voorstel voor een maskeringsverbod aan wil verbinden.

De gebeurtenissen in juni 2001
De Eurotop in Göteborg werd begonnen met de omsingeling van een door de gemeente beschikbaar gestelde school door de politie. Nog voor de eerste demonstratie begon werden meer dan 240 mensen preventief omsingeld op hun slaapplek en aan het eind van de dag opgepakt. Na de nacht in stadsbussen te hebben doorgebracht werden bijna alle arrestanten de volgende ochtend vrijgelaten zonder aanklacht. Rondom de school vonden de eerste confrontaties tussen politie en demonstranten plaats. Ook de dag daarop kwam het tot confrontaties, onder meer nadat een streetrave die door een groepje nazi's werd aangevallen uit elkaar werd geslagen door de politie. Bij de gevechten die daarop volgden werd met scherp geschoten op de demonstranten, drie mensen raakten gewond. De daarop volgende dag werd opnieuw gekenmerkt door twee grote 'preventieve' arrestaties. De demonstratie tegen politiegeweld werd op de verzamelplaats omsingeld, in de loop van de avond werden de meeste arrestanten druppelsgewijs weer vrijgelaten na registratie en fouillering. Een ander schoolgebouw dat door de gemeente was aangewezen werd ingevallen door een speciale eenheid met automatische wapens. Nadat de arrestanten een paar uur gedwongen languit op het natte asfalt van het schoolplein hadden moeten liggen en alle spullen in het gebouw overhoop waren gehaald verdween de speciale eenheid weer. De Eurotop was ten einde.

Er kwam veel kritiek op de Zweedse politie, niet alleen omdat er ongeveer 500 mensen waren opgepakt en vastgehouden zonder aanklacht omdat ze op het verkeerde moment op de verkeerde plaats aanwezig waren. Er waren mensen tijdens hun arrestatie bedreigd en mishandeld, omstanders waren geslagen, er was geschoten op een menigte. Ook journalisten, en de koks van Rampenplan (op uitnodiging van de gemeente) waren in de scholen aanwezig en kregen een dergelijke behandeling. Kortom, er was het een en ander misgegaan.
Op geen enkele van de ongeveer honderd klachten die zijn ingediend is echter serieus ingegaan. Aan het rapport dat het politieoptreden hekelt worden geen consequenties verbonden (behalve het invoeren van een maskeringsverbod) en de rechtszaken die sommige arrestanten achtervolgen zijn ronduit schandalig verlopen.

De rechtszaken
In de rechtbank van Göteborg hebben inmiddels meer dan 50 mensen voor moeten komen naar aanleiding van de gebeurtenissen tijdens de Eurotop. Recht is er echter niet gesproken. De straffen zijn gemiddeld ongeveer 20 keer hoger dan in vergelijkbare gevallen voor juni 2001. Mensen die politiek actief zijn krijgen relatief zwaardere straffen dan mensen die dat niet zijn; de gemiddelde straf voor deelnemen aan een 'gewelddadig oproer' voor niet-politieke mensen 9 is maanden. Voor mensen waarvan in de uitspraak wordt vermeld dat ze politiek actief zijn is dat 21 maanden. In veel zaken is er geen hard bewijs, en is de veroordeling alleen gebaseerd op getuigenissen van elkaar tegensprekende en twijfelende politieagenten. Bovendien is in tenminste een zaak bewezen dat politie en justitie bewijsmateriaal hebben gemanipuleerd. In de zaak waarin een jongen is aangeklaagd die zwaargewond is geraakt door schoten van de politie hebben ze stukken met politiegeweld weggeknipt, rel-beelden van andere locaties (zelfs uit Duitsland) ingevoegd en geluid van een woedende menigte ingevoegd op het moment dat hij werd neergeschoten, terwijl hij toen helemaal alleen stond. Hij is niet vrijgesproken aan de hand van deze ontdekking van de manipulatie van het bewijs. Er zijn groepen mensen veroordeeld waarvan het volkomen onduidelijk is wie er wat gedaan is. Een groep van 8 jongeren is zelfs veroordeeld tot straffen tussen 1 jaar en 4 maanden en 2 jaar en 4 maanden voor het sturen van smsjes.

In hoger beroep worden de veroordelingen zelden gecorrigeerd omdat deze plaatsvinden in dezelfde bevooroordeelde rechtbank. De vier zaken die tot het hooggerechtshof zijn doorgedrongen zijn allemaal tot normale straffen gereduceerd. De lagere rechtbank ziet hierin echter absoluut geen reden om haar nieuwe veroordelingen ook terug te brengen tot normale proporties. Ook het hooggerechtshof erkent dat er op dit moment mensen veel te hoge straffen uitzitten, maar zij is niet in staat om hier iets aan te veranderen.

Overdracht van alle zaken
De meeste Zweedse zaken zijn inmiddels geweest, maar de zaken voor niet-Zweden komen pas net op gang. Op dit moment wordt er nog naar een onbekend aantal verdachten gezocht in Noorwegen, Denemarken, Finland, Duitsland en een Nederlander. Goed nieuws (voor de meesten) is echter dat deze zaken volgens de Zweedse openbare aanklager zullen worden overgedragen aan rechtbanken in net land van herkomst van de verdachten. De Duitse verdachten zullen hier echter weinig aan hebben, omdat de strafmaat in Duitsland ?berhaupt waanzinnig hoog is. Ook de Nederlandse verdachte loopt nog het gevaar om op niets af tot een belachelijk hoge straf te worden veroordeeld. Deze zaak is namelijk als enige niet overgedragen. Het is nog onduidelijk waarom dat is.

Nederland
Een jongen uit Amsterdam is aangeklaagd nadat hij een klacht had ingediend tegen zijn arrestatie en de mishandeling die daar mee gepaard ging in de eerste school die werd omsingeld. Voordat er nog iets gebeurd was dus. Hij wordt op dit moment verdacht van deelname aan een 'gewelddadige oproer', een vergelijkbaar misdrijf bestaat in Nederland niet. Het gaat er namelijk om dat je op een bepaalde plek op een bepaald moment aanwezig bent (waar die 'rel' aan de gang is) en niet dat je daar ook werkelijk aan bijdraagt. Bovendien wordt hij verdacht van geweld tegen een politieagent. Hoewel er bewijs is dat hij daaraan onschuldig is betekent dat niet dat hij in de Zweedse rechtbank zal worden vrijgesproken. Daarom is het van groot belang de zaak naar Nederland te krijgen. Meer informatie over het hoe en wat van deze campagne volgt binnenkort, dus blijf alert.

Het zal inmiddels duidelijk zijn dat de Eurotop in Göteborg 2001 voor veel mensen nog steeds niet voorbij is. Het is belangrijk om onze solidariteit te betuigen aan alle slachtoffers en actief aandacht te blijven vragen voor deze zaak. We zullen binnenkort naar voren komen met meer informatie en concrete acties.

Op Indymedia is nog wat aanvullende informatie te vinden, onze website met meer informatie: www.steunmaarten.org wordt waarschijnlijk medio maart 2003 gelanceerd.