Nog steeds is de nasleep van de GBG2001-top niet voorbij. In Zweden
zitten tientallen mensen op dit moment hun belachelijk hoge straffen
uit, en voor de niet-Zweden zijn de processen pas net op gang gekomen.
Noren, Duitsers, Denen, Finnen en 1 Nederlander wachten op dit moment
hun proces af. Enkele weken geleden verscheen in Zweden het
langverwachte rapport van het politieoptreden, dat erkende dat de
politie zwaar in de fout zat, maar daar als enige consequentie een
voorstel voor een maskeringsverbod aan wil verbinden.
De gebeurtenissen in juni 2001
De Eurotop in Göteborg werd begonnen met de omsingeling van een door
de gemeente beschikbaar gestelde school door de politie. Nog voor de
eerste demonstratie begon werden meer dan 240 mensen preventief omsingeld
op hun slaapplek en aan het eind van de dag opgepakt. Na de nacht in
stadsbussen te hebben doorgebracht werden bijna alle arrestanten de
volgende ochtend vrijgelaten zonder aanklacht. Rondom de school vonden
de eerste confrontaties tussen politie en demonstranten plaats. Ook de
dag daarop kwam het tot confrontaties, onder meer nadat een streetrave
die door een groepje nazi's werd aangevallen uit elkaar werd geslagen
door de politie. Bij de gevechten die daarop volgden werd met scherp
geschoten op de demonstranten, drie mensen raakten gewond. De daarop
volgende dag werd opnieuw gekenmerkt door twee grote 'preventieve'
arrestaties. De demonstratie tegen politiegeweld werd op de
verzamelplaats omsingeld, in de loop van de avond werden de meeste
arrestanten druppelsgewijs weer vrijgelaten na registratie en
fouillering. Een ander schoolgebouw dat door de gemeente was aangewezen
werd ingevallen door een speciale eenheid met automatische wapens. Nadat
de arrestanten een paar uur gedwongen languit op het natte asfalt van
het schoolplein hadden moeten liggen en alle spullen in het gebouw
overhoop waren gehaald verdween de speciale eenheid weer. De Eurotop was
ten einde.
Er kwam veel kritiek op de Zweedse politie, niet alleen omdat er
ongeveer 500 mensen waren opgepakt en vastgehouden zonder aanklacht
omdat ze op het verkeerde moment op de verkeerde plaats aanwezig waren.
Er waren mensen tijdens hun arrestatie bedreigd en mishandeld,
omstanders waren geslagen, er was geschoten op een menigte. Ook
journalisten, en de koks van Rampenplan (op uitnodiging van de gemeente)
waren in de scholen aanwezig en kregen een dergelijke behandeling.
Kortom, er was het een en ander misgegaan.
Op geen enkele van de ongeveer honderd klachten die zijn ingediend is
echter serieus ingegaan. Aan het rapport dat het politieoptreden hekelt
worden geen consequenties verbonden (behalve het invoeren van een
maskeringsverbod) en de rechtszaken die sommige arrestanten achtervolgen
zijn ronduit schandalig verlopen.
De rechtszaken
In de rechtbank van Göteborg hebben inmiddels meer dan 50 mensen voor
moeten komen naar aanleiding van de gebeurtenissen tijdens de Eurotop.
Recht is er echter niet gesproken. De straffen zijn gemiddeld ongeveer 20
keer hoger dan in vergelijkbare gevallen voor juni 2001. Mensen die
politiek actief zijn krijgen relatief zwaardere straffen dan mensen die
dat niet zijn; de gemiddelde straf voor deelnemen aan een 'gewelddadig
oproer' voor niet-politieke mensen 9 is maanden. Voor mensen waarvan in de
uitspraak wordt vermeld dat ze politiek actief zijn is dat 21 maanden. In
veel zaken is er geen hard bewijs, en is de veroordeling alleen gebaseerd
op getuigenissen van elkaar tegensprekende en twijfelende politieagenten.
Bovendien is in tenminste een zaak bewezen dat politie en justitie
bewijsmateriaal hebben gemanipuleerd. In de zaak waarin een jongen is
aangeklaagd die zwaargewond is geraakt door schoten van de politie hebben
ze stukken met politiegeweld weggeknipt, rel-beelden van andere locaties
(zelfs uit Duitsland) ingevoegd en geluid van een woedende menigte
ingevoegd op het moment dat hij werd neergeschoten, terwijl hij toen
helemaal alleen stond. Hij is niet vrijgesproken aan de hand van deze
ontdekking van de manipulatie van het bewijs. Er zijn groepen mensen
veroordeeld waarvan het volkomen onduidelijk is wie er wat gedaan is. Een
groep van 8 jongeren is zelfs veroordeeld tot straffen tussen 1 jaar en 4
maanden en 2 jaar en 4 maanden voor het
sturen van smsjes.
In hoger beroep worden de veroordelingen zelden gecorrigeerd omdat deze plaatsvinden in dezelfde bevooroordeelde rechtbank. De vier zaken die tot het hooggerechtshof zijn doorgedrongen zijn allemaal tot normale straffen gereduceerd. De lagere rechtbank ziet hierin echter absoluut geen reden om haar nieuwe veroordelingen ook terug te brengen tot normale proporties. Ook het hooggerechtshof erkent dat er op dit moment mensen veel te hoge straffen uitzitten, maar zij is niet in staat om hier iets aan te veranderen.
Overdracht van alle zaken
De meeste Zweedse zaken zijn inmiddels geweest, maar de zaken voor
niet-Zweden komen pas net op gang. Op dit moment wordt er nog naar een
onbekend aantal verdachten gezocht in Noorwegen, Denemarken, Finland,
Duitsland en een Nederlander. Goed nieuws (voor de meesten) is echter
dat deze zaken volgens de Zweedse openbare aanklager zullen worden
overgedragen aan rechtbanken in net land van herkomst van de verdachten.
De Duitse verdachten zullen hier echter weinig aan hebben, omdat de
strafmaat in Duitsland ?berhaupt waanzinnig hoog is. Ook de Nederlandse
verdachte loopt nog het gevaar om op niets af tot een belachelijk hoge
straf te worden veroordeeld. Deze zaak is namelijk als enige niet
overgedragen. Het is nog onduidelijk waarom dat is.
Nederland
Een jongen uit Amsterdam is aangeklaagd nadat hij een klacht had
ingediend tegen zijn arrestatie en de mishandeling die daar mee gepaard
ging in de eerste school die werd omsingeld. Voordat er nog iets gebeurd
was dus. Hij wordt op dit moment verdacht van deelname aan een
'gewelddadige oproer', een vergelijkbaar misdrijf bestaat in Nederland
niet. Het gaat er namelijk om dat je op een bepaalde plek op een bepaald
moment aanwezig bent (waar die 'rel' aan de gang is) en niet dat je daar
ook werkelijk aan bijdraagt. Bovendien wordt hij verdacht van geweld
tegen een politieagent. Hoewel er bewijs is dat hij daaraan onschuldig
is betekent dat niet dat hij in de Zweedse rechtbank zal worden
vrijgesproken. Daarom is het van groot belang de zaak naar Nederland te
krijgen. Meer informatie over het hoe en wat van deze campagne volgt
binnenkort, dus blijf alert.
Het zal inmiddels duidelijk zijn dat de Eurotop in Göteborg 2001 voor veel mensen nog steeds niet voorbij is. Het is belangrijk om onze solidariteit te betuigen aan alle slachtoffers en actief aandacht te blijven vragen voor deze zaak. We zullen binnenkort naar voren komen met meer informatie en concrete acties.
Op Indymedia is nog wat aanvullende informatie te vinden, onze website met meer informatie: www.steunmaarten.org wordt waarschijnlijk medio maart 2003 gelanceerd.